Ám ảnh nỗi lo vũ khí hóa học của IS

(Thethaovanhoa.vn) - Thời gian gần đây, một số cơ quan báo chí loan tin lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đã sử dụng khí lưu huỳnh mù tạt (mustard) tự chế khi giao chiến với đối phương ở Iraq và Syria. Đây là diễn biến mới gây sốc, nhưng không khiến giới quan sát ngạc nhiên.

Thực tế thì những kẻ cực đoan đã có lịch sử thử nghiệm vũ khí hóa học kéo dài, bắt đầu từ thời nhóm khủng bố Al Qaeda thiết lập các trại huấn luyện ở Afghanistan hồi những năm 1990.

BBC dẫn lời các chuyên gia cho biết có mối liên hệ khá rõ ràng giữa những thử nghiệm khi đó và chiến lược sử dụng vũ khí hóa học của giới lãnh đạo IS hiện nay.

Đã có kinh nghiệm với nhiều loại vũ khí hóa học tự chế

"Điều khiến tôi ngạc nhiên là chúng đã không dùng khí mù tạt sớm hơn" - Aimen Deen, một cựu thành viên Al Qaeda, đã trực tiếp chứng kiến các thử nghiệm vũ khí hóa học của lực lượng này, chia sẻ với BBC.

Theo lời Deen, từ năm 1997, Al Qaeda đã thử nghiệm nhiều loại vũ khí hóa học ở Afghanistan. Các loại khí được dùng trong thử nghiệm đều là loại tự chế, gồm chlorine, hydro cyanide, phosgene. Thỏ và chó là các vật thí nghiệm chủ đạo.

Abu Musab Al-Zarqawi, kẻ được cho là đã thực hiện nhiều thử nghiệm với vũ khí hóa học trước khi bị giết. Ảnh: BBC

"Chúng thường xây dựng các chuồng thử nghiệm với vách thủy tinh như bể cá. Các chuồng này có kích cỡ 1m x 0,5 mét và chúng thường thả vào đó một con thỏ hoặc con chó con. Chúng dán kín chuồng thử nghiệm trước khi thả vào trong đó một loại bột và chất lỏng đặc biệt và quan sát phản ứng hình thành.

Một khi khí độc đã xuất hiện (do phản ứng giữa các chất bột và chất lỏng), anh sẽ thấy rằng những con vật thử nghiệm co quắp trong đau đớn rồi chết. Đôi khi chúng thiệt mạng chỉ trong vài giây" - Deen nói.

Al-Qaeda đã từng hoạt động tự do tại Afghanistan trong vòng 5 năm, từ năm 1996 tới 2001. Hàng ngàn kẻ cực đoan đã đi qua các trại huấn luyện của lực lượng này, học các kinh nghiệm về sử dụng vũ khí, chất nổ và có thể là chất độc hóa học, trước khi thâm nhập tới nhiều quốc gia trên thế giới.

Sau vụ khủng bố 11/9/2001 và chiến dịch Tự do bền vững mà Mỹ thực hiện, những kẻ cực đoan chạy trốn khỏi các trại huấn luyện, để lại sau lưng chúng nhiều chứng cứ về hoạt động thử nghiệm chất độc hóa học.

Sự thay đổi mang tính chiến lược

Nhưng không phải Al Qaeda đã vứt lại mọi kiến thức về vũ khí hóa học. Có một thủ lĩnh đã mang theo kinh nghiệm về loại vũ khí đáng sợ này tới một chiến trường mới. Nhân vật đó là Abu Musab Al-Zarqawi, một người Jordani đã được Al Qaeda đào tạo rất kỹ về chế tạo bom, trước khi gã đứng ra lập trại huấn luyện của riêng mình ở Herat, phía Tây Afghanistan.

Các chuyên gia lo ngại IS đang tự chế ra nhiều loại vũ khí hóa học nguy hiểm. Ảnh: BBC

Sau vụ 11/9, Al-Zarqawi chạy theo hướng Tây, đi qua Iran về phía Bắc Iraq. Ở đây, gã gia nhập một nhóm chiến binh cực đoan có tên Ansar al-Islam.

Sau khi Mỹ đưa quân vào Iraq trong năm 2003, Al-Zarqawi đã biến Ansar al-Islam thành một chi nhánh của Al Qaeda ở Iraq và tổ chức này về sau biến thành IS.

Al-Zarqawi bị tiêu diệt trong một vụ không kích của Mỹ tại Iraq hồi năm 2006. Tuy nhiên kiến thức về vũ khí hóa học của gã không bị hủy diệt. Các khí độc như chlorine hiện vẫn khá dễ kiếm ở Iraq và thường được thành viên IS để trên các xe bom tự sát của chúng, nhằm tăng sức tàn phá và hủy diệt.

"Đây là thứ khí độc mà Al Qaeda đã dùng để thực hiện các thử nghiệm đầu tiên" - Deen nói - "Do những chất có thể tạo ra chlorine rất dễ kiếm, khí độc này cũng là thứ vũ khí được Al-Zarqawi ưa thích. Dù không đủ để giết người, khí chlorine vẫn đủ mạnh để khiến đối phương của IS bị rát da hoặc gặp các vấn đề hô hấp nghiêm trọng".

Deen, người hiện là một chuyên gia tư vấn quốc tế về chủ nghĩa cực đoan, tin rằng giới chức lãnh đạo IS vẫn thận trọng chưa sử dụng mạnh hơn vũ khí hóa học, bởi lo ngại sẽ nhận đòn tấn công mạnh mẽ từ phía Mỹ.

Nhưng gần đây, chúng đã bắt đầu sử dụng thứ vũ khí chết chóc này ở Syria vì nhiều lý do. "Tại Syria, đối thủ của IS thường là những kẻ cực đoan khác, cũng ngoan cố và không sợ chết như chúng. Cách tốt nhất để hạ những kẻ này là dùng vũ khí hóa học" - Deen nói - "Vì thế tôi nghĩ đây là sự lựa chọn mang tính chiến lược, bởi việc dùng vũ khí hóa học nhằm vào các nhóm cực đoan khác sẽ không khiến IS dính đòn tấn công từ Mỹ".

Tường Linh (Theo BBC)
Thể thao & Văn hóa