Thế giới thay đổi trong mắt danh họa Turner

(Thethaovanhoa.vn) - Từ khung cảnh tàn khốc của nạn buôn bán nô lệ cho đến những vụ đắm tàu trước thiên nhiên hùng vĩ, người xem sẽ được chiêm ngưỡng thời đại cuối thế kỷ 18 tới thế kỷ 19 qua góc nhìn của danh họa Joseph Mallord William Turner.

Hai danh họa thiên tài Van Gogh và Paul Gauguin: Bạn hay thù và cái kết

Ngày 16/6, bức thư mà 2 danh họa Vincent Van Gogh và Paul Gauguin viết chung để gửi cho một người bạn đã được hãng Drouot Estimations bán thành công trong một phiên đấu giá tại Paris và thu về số tiền 236.000 USD. Sự kiện này khiến người ta nhớ tới mối quan hệ ngắn ngủi nhưng rất đặc biệt giữa 2 thiên tài.

Ngày 28/10, triển lãm mang tên Turner’s Modern World của Turner sẽ diễn ra tại Tate Britain (London) đến hết ngày 7/3/2021.

Tài năng sớm được công nhận

Joseph Mallord William Turner (1775 - 1851) là một họa sĩ vẽ tranh phong cảnh thuộc trường phái lãng mạn. Ông sinh tại Maiden Lane, Covent Garden, London (Anh). Cha ông là William Gay Turner, mẹ là bà Mary Marshall, sau khi em gái danh họa là Helen Turner mất năm 1786, bà gặp chứng bất ổn tâm lý nên được gửi đến trại tâm thần năm 1799 và qua đời năm 1804.

Do hoàn cảnh gia đình gặp nhiều khó khăn, Turner được gửi đến ở với cậu tại Brentford vào năm 1785, sau đó là một thị trấn nhỏ phía Tây London bên bờ sông Thames. Tại đây ông đã bộc lộ sở thích với hội họa. 1 năm sau, ông tới học tại trường Margate tại Kent. Thời gian này, ông cho ra đời rất nhiều tác phẩm, cha Turner đã cho trưng bày những bức vẽ này bên cửa sổ của cửa hàng.

Turner gia nhập Học viện Nghệ thuật Hoàng gia năm 1789, 1 năm sau thì ông được nhận vào trường khi mới chỉ 15 tuổi. Chỉ sau 1 năm, một bức tranh màu nước của Turner đã được chọn trưng bày ở triển lãm mùa Hè. Ông cho giới thiệu bức tranh sơn dầu đầu tiên của mình là Fishermen At Sea vào năm 1796 và được trưng bày ngay tại Học viện.

Turner từng được John Ruskin - một nhà phê bình nghệ thuật người Anh rất có ảnh hưởng thời ấy - công nhận là một thiên tài nghệ thuật, mô tả ông là người có khả năng “đo liệu tâm trạng của thiên nhiên một cách đầy rung cảm và chân thật”.

Các tác phẩm của Turner cũng bị chỉ trích từ những người đương thời, đặc biệt là từ George Beaumont - một họa sĩ tranh phong cảnh và cùng là học viên của Học viện Nghệ thuật Hoàng gia - gọi tác phẩm của Turner là những “vết nhơ”.

Dù ở thời đại của mình, Turner là một nhân vật gây tranh cãi, nhưng ngày nay ông lại được coi là họa sĩ đầu tiên đưa nghệ thuật tranh phong cảnh lên một tầm cao mới trong lịch sử hội họa.

Turner sinh ra trong thời đại do quý tộc và quân vương cai trị, nơi con ngựa là thứ nhanh nhất trên Trái đất. Ông sống và làm việc ở thời kỳ “đỉnh cao” của cuộc cách mạng công nghiệp Anh, chứng kiến sự thay đổi kinh ngạc khi máy hơi nước thay thế những cánh buồm, sức mạnh máy móc thay thế sức người, cải cách chính trị và xây dựng xã hội... Những thay đổi đó dường như không mấy “ấn tượng” với nhiều nghệ sĩ cùng thời khác, nhưng Turner lại đưa hết những chi tiết đó vào trong tác phẩm của mình.

Lần đầu trưng bày phác thảo “The Fighting Temeraire”

Ngoài ra, triển lãm Turner’s Modern World cũng sẽ cho người xem thấy được sự thay đổi về phong cách vẽ của danh họa như thế nào để “bắt nhịp” với “thế giới mới” đó. Triển lãm tập hợp hơn 150 tác phẩm lớn của Turner từ Tate (mạng lưới gồm 4 bảo tàng: Bảo tàng Nghệ thuật Kimbell, Bảo tàng Mỹ thuật Boston và Bảo tàng Quốc gia London). Trong đó, nổi bật gồm những tác phẩm như: A Disaster At Sea (1835), The Fighting Temeraire (1839), The Slave Ship (1840), Snow Storm: Steam-Boat Off A Harbour’s Mouth (1842) hay Rail, Steam And Speed (1844)...

Được biết, The Fighting Temeraire bản hoàn thiện từng được bầu chọn là bức tranh yêu thích nhất của người Anh vào năm 2005. Để người xem có cái nhìn “đa chiều” hơn, tại triển lãm không chỉ có những tác phẩm hoàn chỉnh được trưng bày mà còn có những bản phác thảo của Turner. Và đây cũng là lần đầu tiên bản phác thảo của bức họa The Fighting Temeraire được đưa ra trưng bày bên cạnh bản hoàn thiện.

Bức The Fighting Temeraire mô tả chiếc tàu Temeraire - một trong những con tàu cuối cùng còn sót lại sau trận Trafalgar (trận thủy chiến giữa Hải quân Hoàng gia Anh và Liên quân Pháp - Tây Ban Nha năm 1805), được kéo trên sông Thames bằng một chiếc tàu kéo hơi nước hiện đại. Do chi phí sửa chữa quá đắt đỏ, nên nó được kéo tới bến tàu Rotherhithe để làm phế liệu.

• Danh họa thiên tài Picasso và con gái 'bí mật' Maya Widmaier
• Hai danh họa thiên tài Van Gogh và Paul Gauguin: Bạn hay thù và cái kết
• Danh họa David Hockey: 'Giải thoát' nỗi ám ảnh cách ly bằng nét vẽ
• Phục dựng kiệt tác hội họa 'Tuần tra đêm' của danh họa Rembrandt

David Blayney Brown, đồng giám tuyển cuộc triển lãm, nhận thấy đó là “một câu chuyện về sự chuyển đổi. Tàu Temeraire là biểu tượng của quá khứ, bị kéo đến vực thẳm của sự kết thúc. Nhưng việc được kéo bởi một chiếc tàu hơi nước cho thấy chúng ta đang được dẫn dắt vào tương lai”.

“Đó là một bức tranh kỳ diệu, một bức tranh mang đến cảm giác vừa đơn giản mà lại vừa sâu sắc. Đó là lý do tại sao người dân Anh lại yêu thích nó đến vậy” - ông chia sẻ thêm.

Khi đặt bức hoàn thiện và bản phác thảo được trưng bày cạnh nhau, David cho rằng đây là cách tinh tế nhất để cảm nhận tác phẩm của Turner. “Mọi người có thể cảm nhận thêm về nghệ thuật của Turner đã tiến triển như thế nào. Ông ấy là một họa sĩ rất năng động, đầy ắp những ý tưởng, không ngừng sáng tạo và sự khác biệt giữa 2 bức tranh dĩ nhiên là rất lớn nhưng nó đều có cái chất của ông trong đó”.

Thành Quách