Tại sao các HLV Đức lại có ảnh hưởng lớn đến thế?

Nhờ Jurgen Klopp và Thomas Tuchel, các huấn luyện viên người Đức đang có ảnh hưởng lớn đối với bóng đá châu Âu ở thời điểm hiện tại.

Ngày 16/10/2024 là một cột mốc lịch sử đối với cả bóng đá Anh và Đức. Hôm đó, Thomas Tuchel được bổ nhiệm làm HLV trưởng đội tuyển Anh và tổ chức buổi họp báo tại sân Wembley. Cựu HLV của Chelsea muốn tôn vinh khoảnh khắc này bằng cách trích dẫn Pele: "Wembley là trái tim, thủ đô và thánh đường của bóng đá, và tôi nghĩ ông ấy hoàn toàn đúng".

Những người tiên phong

Việc một HLV người Đức tìm cách đưa "Tam sư" tới World Cup 2026 là điều chưa từng có. Một hoặc hai thập kỷ trước, điều này thậm chí không thể tưởng tượng được.

Trước thập niên 2010, những HLV Đức thành công khi ra nước ngoài thường chọn các nước láng giềng hoặc Tây Ban Nha. Jupp Heynckes từng vô địch Champions League cùng Real Madrid năm 1998, nhưng ông là trường hợp hiếm hoi. Tuy nhiên, trong 15 năm qua, sự tôn trọng dành cho các HLV Đức đã tăng lên đáng kể, phần lớn nhờ vào Jurgen Klopp. Từ khi Klopp tiếp quản Liverpool vào năm 2015 và đánh thức "gã khổng lồ đang ngủ quên" giống như ông từng làm với Dortmund, các nhà cầm quân người Đức đã liên tục được chào đón tại Ngoại hạng Anh và Championship.

"Klopp có ảnh hưởng lớn, nhưng đó cũng là điều tất yếu trong cách bóng đá Anh vận hành", Jonathan Harding, tác giả cuốn sách "Mensch: Beyond the Cones", nhận xét.

Hiện tại, có 4 HLV nói tiếng Đức đang làm việc tại 2 hạng đấu cao nhất nước Anh: Fabian Hurzeler đang làm tốt tại Brighton sau khi kế nhiệm Roberto De Zerbi. Oliver Glasner (người Áo) đưa Crystal Palace lên tầm cao mới. Daniel Farke giúp Leeds United tiến gần đến suất thăng hạng Premier League, sau khi từng làm điều tương tự với Norwich City năm 2019. Danny Rohl dẫn dắt Sheffield Wednesday, sau khi từng làm trợ lý tại Southampton và đội tuyển Đức dưới thời Hansi Flick.

"Khi nhắc đến ảnh hưởng của một HLV người Đức tại Anh, chúng ta phải kể đến Jurgen Klopp. Nhờ khả năng giao tiếp, tư duy chiến thuật và trí tuệ bóng đá của ông, Klopp đã mở đường cho các nhà cầm quân khác", Erich Rutemoeller - cựu HLV từng giám sát hệ thống đào tạo huấn luyện viên Đức vào đầu những năm 2000 - chia sẻ.

Bí quyết đào tạo nên những HLV Đức

Rutemoeller nhấn mạnh rằng ngoài tài năng cá nhân, hệ thống đào tạo huấn luyện viên bài bản cũng là yếu tố quan trọng giúp bóng đá Đức sản sinh ra nhiều chiến lược gia giỏi.

"Ngay sau Thế chiến II, chúng tôi đã bắt đầu xây dựng hệ thống đào tạo HLV. Sepp Herberger tổ chức khóa học đầu tiên vào năm 1948. Đây là một quá trình phát triển kéo dài hàng chục năm, và Đức là một trong những nước tiên phong tại châu Âu", Rutemoeller khẳng định. Những cải tiến trong hệ thống đào tạo trẻ của bóng đá Đức cũng góp phần tạo ra thế hệ huấn luyện viên xuất sắc.

"Người ta thường không nhắc nhiều đến bóng đá U19 tại Đức, nhưng đây chính là nơi tạo ra lộ trình phát triển cho HLV", Harding cho biết. "Các HLV trẻ có cơ hội chứng tỏ bản thân, và các CLB Bundesliga rất nghiêm túc trong việc đánh giá các huấn luyện viên U19".

Daniel Farke và David Wagner từng dẫn dắt đội trẻ Dortmund trước khi được các CLB lớn chú ý. Hệ thống giải đấu tại Đức cho phép đội dự bị của các CLB Bundesliga thi đấu ở giải hạng 3 hoặc 4, giúp các HLV có cơ hội tiếp xúc với môi trường bóng đá chuyên nghiệp ngay từ sớm.

"Bóng đá Đức là nơi lý tưởng để các HLV thể hiện năng lực nếu họ muốn chuyển đến Anh", Stephen Russell, nhà nghiên cứu tại Đại học Manchester Metropolitan, nhận xét. "Lối chơi tại Bundesliga có sự tương đồng về thể chất với Ngoại hạng Anh, giúp các huấn luyện viên dễ dàng thích nghi hơn so với những người từ Serie A hay La Liga".

Một trong những điểm khác biệt lớn giữa Đức và nhiều quốc gia khác là cách tiếp cận với các cựu cầu thủ khi chuyển sang làm HLV. "Chúng ta không thể bỏ qua tầm quan trọng của việc bổ nhiệm Julian Nagelsmann", Harding nhấn mạnh.

Nagelsmann trở thành HLV của đội bóng Hoffenheim khi mới 28 tuổi, dù chưa từng thi đấu chuyên nghiệp. Trong khi đó, ở nhiều nước khác, các cựu danh thủ thường được trao cơ hội ngay sau khi giải nghệ, đôi khi dẫn đến thất bại. Frank Lampard là ví dụ điển hình: Sau khi thất bại tại Chelsea và Everton, anh mới bắt đầu có dấu hiệu khởi sắc tại Coventry City.

"Cầu thủ và HLV là hai nghề khác nhau. Một số người có thể làm tốt cả hai, nhưng tôi tin rằng Xabi Alonso đã học hỏi rất nhiều trong quá trình đào tạo để trở thành huấn luyện viên giỏi, thay vì chỉ dựa vào kinh nghiệm khi còn là cầu thủ", Rutemoller nói.

Hiện tại, Bundesliga đang chứng kiến sự trỗi dậy của những HLV trẻ như Dino Toppmoeller (Eintracht Frankfurt) và Sebastian Hoeness (VfB Stuttgart). Cả hai đều có lý lịch gia đình nổi bật. Toppmoeller là con trai của HLV nổi tiếng Klaus Toppmoeller, còn Hoeness là cháu ruột của "cáo già" Uli Hoeness và là con trai của cựu tiền đạo Stuttgart, Bayern Munich và đội tuyển Đức Dieter Hoeness. Nhưng họ không chỉ dựa vào danh tiếng gia đình, mà đã chứng minh được tài năng của mình.

Toppmoeller và Hoeness có thể là những gương mặt tiếp theo của làn sóng HLV người Đức, cùng với Nagelsmann, người dù đã có bảng thành tích ấn tượng, nhưng mới chỉ 37 tuổi.

Với số lượng HLV Đức ngày càng gia tăng ở các giải đấu nước ngoài, không có gì ngạc nhiên nếu trong tương lai, sẽ có thêm nhiều người tiếp bước Klopp và Tuchel trên băng ghế chỉ đạo.