Donna Summer qua đời: Còn hơn cả "Nữ hoàng disco"

(TT&VH) - "Nữ hoàng nhạc disco" Donna Summer, người từng thống trị các sàn nhảy trong những năm 1970 với những giai điệu nhạc disco và vẫn tạo ảnh hưởng lớn tới nhạc nhảy trong nhiều thập kỷ kế tiếp, đã qua đời hôm 17/5 tại Naples (Mỹ), ở tuổi 63, sau một thời gian đối chọi với bệnh ung thư phổi.

Tổng thống Obama bày tỏ, ông và vợ ông - bà Michelle - đã rất buồn khi biết tin bà qua đời: “Giọng ca của Summer không thể quên được và nền công nghiệp âm nhạc đã mất đi một huyền thoại. Chúng tôi xin gửi lời chia buồn và những lời cầu nguyện tới gia đình Summer và người hâm mộ bà” .

* Miễn cưỡng thành "Nữ hoàng disco"

Giống như Michael Jackson, được mệnh danh là Vua pop, và Aretha Franklin là Nữ hoàng dòng soul, Donna Summer được coi là Nữ hoàng nhạc disco.

Nhưng không giống Jackson hay Franklin, Summer cảm thấy không thoải mái khi được “trao” danh hiệu Nữ hoàng nhạc disco. “Tôi lớn lên với nhạc rock ‘n’ roll” - Summer từng giải thích tại sao bà lại miễn cưỡng “tiếp nhận” danh hiệu này.

Khi nhạc disco bùng nổ và xuất hiện tràn ngập trong những năm 1970, Summer đã nổi như cồn với những ca khúc ăn khách mang giai điệu disco rộn ràng như I Feel Love, Love to Love You Baby và Last Dance. Sau này bà vẫn tiếp tục có các ca khúc ăn khách, nhưng kết hợp nhạc disco với nhạc rock mà bà yêu thích. Một trong những ca khúc ăn khách nhất của Summer -  She Works Hard for the Money - phát hành đầu những năm 1980 - được bà thể hiện với giọng ca bùng nổ cùng cây đàn guitar.

Các giai điệu của Summer không chỉ tạo nên một cuộc cách mạng âm nhạc, mà còn là một cuộc cách mạng văn hóa vào thời điểm nước Mỹ bùng nổ sex, thời trang và ma túy một cách mạnh mẽ chưa từng có. 

Danh tiếng của Summer không thể tách rời dòng nhạc disco và sau này bà vẫn nổi tiếng kể cả khi dòng nhạc này đã chết. Summer đã đoạt giải Grammy Màn trình diễn rock xuất sắc nhất với nhạc phẩm Hot Stuff, giai điệu đậm âm hưởng rock hơn. Bà cũng đã lên tiếng bảo vệ quyền phụ nữ với ca khúc She Works Hard for the Money.

Siêu sao Elton John từng tuyên bố, Summer còn hơn cả một "Nữ hoàng disco".

“Giờ đây, các nhạc phẩm của bà vẫn tuyệt hay. Thật đáng hổ thẹn khi bà chưa được ghi tên vào Ngôi nhà lưu danh nhạc Rock `n' Roll. Bà là một người bạn lớn của tôi và Tổ chức Elton John AIDS. Tôi sẽ rất nhớ bà”.

Nhiều người nhớ đến những năm đầu sự nghiệp của Summer nhất, khởi đầu với ca khúc Love to Love You Baby. Được phát hành năm 1975, ca khúc ăn khách này đã tạo bước đột phá cho Summer và cả dòng nhạc disco. Nhạc phẩm này ban đầu được thu âm ở dạng demo, nhưng Neil Bogart, ông chủ hãng thu âm Casablanca Records thích giai điệu này đến mức ông đã gợi ý nhà sản xuất Giorgio Moroder xúc tiến thu âm lại.

Với nhạc phẩm này, lần đầu tiên Summer chiếm vị trí quán quân trong bảng xếp hạng và  nó “mở màn”  cho 18 ca khúc ăn khách tiếp theo của bà đứng đầu bảng xếp hạng từ năm 1975 đến năm 2008 - thành tích chỉ sau Madonna.

* Lập kỷ lục bảng xếp hạng

Tên thật là  LaDonna Adrian Gaines, Summer sinh năm 1948 ở Boston. Bà trở thành giọng ca solo trong dàn đồng ca nhà thờ khi mới lên 10 tuổi. “ Tôi trở thành ca sĩ như một lẽ đương nhiên. Những người hàng xóm rất tin tưởng tôi. Mọi người thường cho tôi vay tiền và nói khi nào tôi nổi tiếng thì trả lại họ” - Summer kể trong một cuộc phỏng vấn hồi năm 1989.

Trước khi đến với dòng nhạc disco, Summer thử sức với những dòng nhạc khác. Ở tuổi vị thành niên, bà từng thể hiện nhiều nhạc phẩm dòng soul với các nhóm nhạc địa phương. Khi bỏ học vào cuối những năm 1960, bà quay sang hát nhạc rock sau khi nghe các nhạc phẩm tạo ảo giác của Janis Joplin. Tham gia thử giọng cho vở nhạc kịch Hair và bà đã được nhận vai chính ở Munich.

Summer ở Đức 5 năm, tham gia nhiều vở opera khác, hát đệm cho Three Dog Night và nhiều nhóm nhạc khác. Năm 1973, bà kết hôn với nam diễn viên Helmuth Sommer và 1 năm sau sinh con gái Mimi. Tuy cuộc hôn nhân này không kéo dài, nhưng bà vẫn mang họ chồng và đổi thành Summer. Năm 1974, bà gặp các nhà sản xuất Giorgio Moroder và Pete Bellotte và gặt hái thành công ở châu Âu với album đầu tiên - Lady of the Night.

Sau đó, Summer ra mắt thị trường nhạc Mỹ với nhạc phẩm Love to Love You Baby. Trong suốt kỷ nguyên disco, bà luôn hiện diện trong bảng xếp hạng và là nghệ sĩ duy nhất có 3 đĩa đôi LP liên tiếp chiếm vị trí quán quân, gồm Live and More, Bad Girls và On the Radio. Summer còn là nghệ sĩ nữ đầu tiên có 4 đĩa đơn chiếm vị trí số 1 trong bảng xếp hạng trong 13 tháng. Nhờ theo đuổi nhiều dòng nhạc mà Summer đã đoạt giải Grammy ở các hạng mục nhạc dance, rock, R&B...

"Tôi thích các ban nhạc The Moody Blues, The Beatles và The Rolling Stones cũng như Aretha Franklin, Dionne Warwick, The Supremes & Temptations. Tôi không biết có bao nhiêu đứa trẻ da trắng không biết ban nhạc The Supremes và có bao nhiêu đứa trẻ da màu không biết The Moody Blues”.

Summer từng bị chỉ trích khi bà đưa ra những lời bình luận chống lại cộng đồng người đồng tính liên quan đến đại dịch AIDS. Summer phủ nhận về những lời bình luận đó, nhưng bà vẫn bị tẩy chay.

Tôn giáo đóng vai trò quan trọng trong những năm cuối đời bà. Michael Levine, người từng có thời gian ngắn làm phát ngôn viên của Summer, cho biết: “Đam mê của cuộc đời bà, ngoài âm nhạc, là Chúa, tâm linh và tôn giáo. Tuần nào bà cũng tổ chức lớp học nghiên cứu Kinh thánh tại nhà”.

  Việt Lâm