Nguyên tắc quản trị 'đắt hơn vàng' của vua dầu mỏ nước Mỹ

Rất lâu trước khi Jeff Bezos, Elon Musk trở thành những người giàu nhất thế giới, ông trùm dầu mỏ John D. Rockefeller đã lập kỷ lục với khối tài sản của mình. Để tạo nên danh tiếng và khối tài sản đó, người đàn ông này có nguyên tắc quản trị riêng để dẫn đầu ngành công nghiệp dầu khí.

Vừa là nhà từ thiện, vừa là ông chủ của đế chế dầu mỏ Standard Oil Company, Rockefeller trở thành tỷ phú đầu tiên của nước Mỹ vào năm 1916. Vào thời điểm đó tài sản của Rockefeller trị giá gần 2% nền kinh tế quốc gia. Nếu Bezos cũng muốn sở hữu giá trị tương đương thì ông phải tăng gấp đôi tài sản của mình lên khoảng 399,2 tỷ USD.

Rockefeller được cho là người Mỹ giàu nhất trong lịch sử. Tác giả Ron Chernow lập luận rằng nhờ phong cách lãnh đạo kiên quyết của mình, ông cũng là một trong những doanh nhân thành công nhất trong lịch sử thế giới. Trong cuốn sách Titan: Cuộc đời của John D.Rockefeller của mình, nhà sử học Chernow đã kể lại các nguyên tắc quản lý của Rockefeller không chỉ giúp cách mạng ngành dầu khí mà còn đưa ông đến với danh tiếng và khối tài sản khổng lồ.

1. Trung thực và tin cậy

Ông trùm ngành dầu mỏ là người kiên định với sự thật. Theo Chernow, Rockefeller không bao giờ ngụy tạo các con số hoặc sử dụng từ ngữ mơ hồ để thay đổi sự thật. Ông luôn đảm bảo trả các khoản vay đúng hạn. 

Điều này đã tạo niềm tin mạnh mẽ cho các chủ ngân hàng nơi ông vay nợ. Cũng có nhiều trường hợp, việc kinh doanh của ông rơi vào khó khăn nhưng luôn nhận được sự hỗ trợ từ các ngân hàng vay vốn. Như một lần ông bị cháy nhà máy lọc dầu, giám đốc ngân hàng đã không ngần ngại chuyển tiền cho Rockefeller nhằm tạo điều kiện cho ông khôi phục nhà máy, thậm chí còn đề nghị gửi thêm tiền nếu cần.

2. Dành thời gian để nghỉ ngơi 

Rockefeller phản đối quan điểm cho rằng ông dành phần lớn thời gian cho công việc. ''Tôi không biết điều gì thảm hại hơn một người đàn ông dành tất cả thời gian trong ngày để kiếm tiền'', Rockefeller viết trong cuốn hồi ký của mình. 

Không giống như một số tỷ phú làm việc ''điên cuồng'' suốt ngày đêm, Rockefeller làm việc với tốc độ nhàn nhã hơn nhiều. Ông vẫn có thời gian ngủ trưa, gà gật trên sofa sau bữa tối. Hồi những năm 30, ông cho lắp đặt một đường dây điện báo giữa nhà và công ty để có thể dành 3 – 4 buổi chiều ở nhà làm vườn, tản bộ… Nhờ những quãng thời gian rảnh rỗi đó, tỷ phú có thể tự tăng tốc và cải thiện năng suất làm việc của mình.

3. Lên lịch mỗi ngày 

Rockefeller lên lịch trình cho mỗi ngày của mình một cách đều đặn và có quy luật. Mỗi giờ trong cuộc đời của doanh nhân được "phân chia một cách cứng nhắc" và "quản lý ngân sách chặt chẽ", từ công việc, tôn giáo, sang gia đình và thậm chí là tập thể dục.

Theo Chernow, lịch trình nghiêm ngặt này có thể giúp Rockefeller đối phó với những căng thẳng không thể tránh khỏi khi điều hành cả một đế chế dầu mỏ. So với những căng thẳng đó thì việc tuân thủ theo các nguyên tắc, lịch trình hàng ngày nhẹ nhàng hơn nhiều.

4. Theo dõi chặt chẽ tình hình tài chính của công ty 

Chernow viết, phong cách lãnh đạo của Rockefeller là ''nhìn xa trông rộng''. Ông chỉ dựa vào những con số để biết liệu công ty có đang đi đúng hướng hay không. 

Ông trùm dầu mỏ lưu giữ một nhật ký viết tay về tất cả các khoản tài chính của công ty. Ông ghi lại chi tiết mọi loại chi phí đến số thập phân cuối cùng. Bằng cách này, Rockefeller có thể tạo được một ''thước đo khách quan'', giúp so sánh hiệu quả các hoạt động và tự đưa ra đánh giá thay vì dựa vào báo cáo chủ quan của cấp dưới.

5. Giao nhiệm vụ 

Để điều hành hiệu quả một tập đoàn lớn như vậy, Rockefeller chắc chắn phải "san sẻ" công việc cho người khác. Quan điểm của ông là: "Không ai muốn tự làm việc trong khi anh ta có thể sai bảo một người khác để làm thay thế. Ngay khi có thể, hãy nhờ một người mà bạn tin tưởng, đào tạo anh ta, chỉ bảo anh ta cách để giúp công ty kiếm tiền".

Đối với Rockefeller, việc này có nghĩa là loại bỏ chính mình ra khỏi những phức tạp hàng ngày để tập trung cho những quyết định, những chiến lược rộng hơn. Tất nhiên, hãy tìm người mà bạn có thể tin tưởng cả năng lực và phẩm chất.

6. Luôn hướng đến sự hoàn hảo 

Theo Chernow, Rockefeller là người theo chủ nghĩa hoàn hảo. Với tư cách là người đứng đầu Standard Oil, Rockefeller đã tự tay viết hàng trăm nghìn bức thư thương mại với sự kỹ tính đến khó tin. 

Ngay cả việc viết thư tay ông cũng yêu cầu sự hoàn hảo tuyệt đối. Một phụ tá thân cận của Rockefeller cho hay, ông nắn nót từng chữ ký với độ tập trung cao, sự chính xác tuyệt đối như thể đó là một tác phẩm nghệ thuật. Tính cách này của ông đã lan tỏa khắp công ty và biến nó thành một nét văn hóa doanh nghiệp tuyệt vời.

7. Tạo sự thống nhất 

Chernow viết: Một trong những tài năng lớn nhất của Rockefeller là tạo được sự đoàn kết trong cấp dưới. Ông luôn nghe ý kiến trình bày của mọi người trước khi bày tỏ ý kiến của riêng mình. Thay vì đưa ra quyết định trực tiếp, Rockefeller thích đóng khung các quyết định của mình dưới dạng gợi ý và câu hỏi. 

Ông cũng tôn trọng sự đồng thuận. Chernow viết: ''Tỷ phú sẽ không thực hiện bất kỳ một sáng kiến nào mà các thành viên hội đồng quản trị phản đối. Tất cả các quyết định kinh doanh phải đáp ứng được sự nhất trí cao nhất''. 

8. Thiết lập hệ thống hỗ trợ 

Là một nhà lãnh đạo, Rockefeller không tránh khỏi những tranh chấp hay cãi vã với các giám đốc khác tại Standard Oil. Nhưng rất ít người có hành vi ghét bỏ và vùi dập công ty. Tất cả đều có chung một niềm tin gần như “huyền bí”, một mối quan hệ mạnh mẽ khiến họ bảo vệ công ty tuyệt đối. Dù là các nhà điều tra chính phủ hay các nhà báo tò mò cũng không thể “thâm nhập vào làn sóng hẹp của những người cùng chí hướng” tại Standard Oil của Rockefeller.

9. Cạnh tranh tích cực 

Nếu không có sự cạnh tranh doanh nghiệp dễ rơi vào tay những gã khổng lồ chậm chạp. Để tránh điều này, Rockefeller đã thành lập một uỷ ban gồm các chuyên gia từ các lĩnh vực khác nhau để thiết lập một tiêu chuẩn hoạt động cho tất cả các công ty của Standard Oil. 

Theo đó, họ khuyến khích các công ty con cạnh tranh để đạt được những con số hiệu suất lý tưởng cho doanh nghiệp, để nhận được các giải thưởng có tính chất vinh danh trong khi các nhà lãnh đạo vẫn được trao đổi với nhau các thông tin chi tiết. Các kích thích về việc dẫn đầu sẽ tạo ra một cuộc cạnh tranh tích cực và những thành quả cho mỗi cá nhân.

10. Tôn trọng nhân viên 

Rockefeller chỉ ra rằng Napoléon Bonaparte sẽ không thể thành công nếu không có các thống chế. Tương tự Rockefeller tin rằng thành công của ông một phần đến từ khả năng khích lệ nhân viên. 

Chernow viết ông trùm dầu mỏ cho các cộng sự của mình quyền sự chủ trong công việc, khéo léo, dễ tính với những lao động cấp dưới, không phản ứng tức giận khi bị chỉ trích và giữ thái độ lịch sự ngay cả trong những tình huống khó nhất. Mặc dù ông hiếm khi khen ngợi nhân viên nhưng lại thoải mái cho nhân viên sự độc lập và tự do quyết định khi ông nhận thấy họ đáng tin cậy. Do những đặc điểm này, các nhân viên của Standard Oil có xu hướng tôn kính Rockefeller và luôn tìm cách để làm hài lòng ông.