29/01/2025 10:11 GMT+7 | Multimedia
Nghệ nhân Phan Thị Thuận, 70 tuổi, ở xã Phùng Xá, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, là người đầu tiên dệt thành công lụa từ tơ của cuống hoa sen, loài hoa thân quen từng được nhiều người coi là quốc hoa của Việt Nam.
Nghệ nhân Phan Thị Thuận: Rút sợi tơ sen dệt lụa
Thường vào mùa sen là nghệ nhân Phan Thị Thuận thực hiện công đoạn thu hoạch cuống sen để khai thác tơ. Bà Thuận nói, những cuống sen đều rất có ý nghĩa với bà nên thời tiết dù mưa, gió rét hay nắng nóng, bà vẫn ra đầm tự tay lựa chọn từng cuống sen để mang về lấy tơ. Mọi thân cây sen khi còn tươi đều có thể cho ra sợi tơ nguyên liệu, sau đó được rửa sạch bùn và tuốt hết gai để thuận tiện cho quá trình rút sợi.
Theo bà Thuận, để làm nên một sản phẩm từ lụa tơ sen tốn rất nhiều thời gian và công sức, từng công đoạn để dệt nên được một chiếc khăn lụa đều cần sự chuyên tâm, kỳ công. Công đoạn lấy tơ là khó khăn nhất, vì sợi tơ mảnh, dễ bị đứt đoạn. Đào tạo một thợ thành thạo việc rút tơ sen mất một tháng, vì kỹ thuật dùng dao cắt đòi hỏi chính xác. Mỗi thân sen làm ra một mét sợi tơ. Thợ thạo việc rút trung bình 200 cuống lá sen một ngày.
Nghệ nhân Phan Thị Thuận cho biết: Tơ rút xong được cho vào ống và đưa vào guồng. Quá trình quay sợi người quay phải luôn chăm chú điều chỉnh để sợi không bị đứt. Tất cả công đoạn đều được làm thủ công bằng tay. Công đoạn cuối cùng là dệt thành tấm lụa trên máy. Để hoàn thiện một chiếc khăn lụa tơ sen phải trải qua 14 công đoạn.
Sản phẩm lụa từ tơ sen bền, mát và có thể làm thành túi, vỏ bọc sổ sách, đồ trang trí trong nhà, đóng khung treo tường... Trong đó, được ưa chuộng nhất là khăn quàng cổ. Cần tới 4.800 cuống sen cho một chiếc khăn quàng cổ dài 1,7 m, giá thành hơn 8 triệu đồng. Để kéo được 25 kg sợi to, bà cần 100 tấn thân sen. Một chiếc khăn làm thủ công bằng lụa tơ sen mất 0,07gr tơ, nếu một người làm thì mất thời gian một tháng và 7 ngày thêu họa tiết. Điều đó cho thấy độ kỳ công, tinh xảo của sản phẩm lụa tơ sen. Sản phẩm từ tơ sen của nghệ nhân Phan Thị Thuận đã có mặt ở nhiều nước trên thế giới. Hầu hết được đặt hàng từ trước mùa sen.
Hiện tại, nghệ nhân Phan Thị Thuận vẫn dành thời gian tâm huyết truyền nghề cho lứa nghệ nhân tương lai, để lớp măng non đủ tình yêu với lụa tơ sen để nhân rộng dòng sản phẩm đặc biệt, cao cấp này của làng nghề dệt Phùng Xá nổi tiếng. Với bà, đây không chỉ là sản phẩm độc đáo, mang hồn cốt của dân tộc mà còn là tâm hồn của những người thợ mảnh đất lụa dệt nên.
Đăng nhập
Họ và tên
Mật khẩu
Xác nhận mật khẩu
Mã xác nhận
Tải lại captchaĐăng ký
Xin chào, !
Bạn đã đăng nhập với email:
Đăng xuất