(Thethaovanhoa.vn) - Sáng tác của nhà thơ Hữu Loan không nhiều, những bài về Hà Nội lại càng ít, riêng bài sẽ giới thiệu sau đây thì hẳn nhiều người từng biết cũng đã quên, nhiều người khác thì chưa biết. Ấy là bài Tâm sự Thủ đô, đăng trên tuần báo Trăm Hoa của chủ nhiệm kiêm chủ bút Nguyễn Bính. (Tiện thể xin lưu ý: Trăm Hoa của Nguyễn Bính là tờ báo đầu tiên đăng bài Màu tím hoa sim của Hữu Loan, sau một thời gian dài bài thơ này được truyền tụng theo lối viết tay chuyền tay).
Thật ra, cũng viết về Hà Nội, nhà thơ Hữu Loan còn có bài Đêm (in trong Giai phẩm mùa Thu, tập 1, ra ngày 29/8/1956). Bài Đêm ngắn hơn, và nhất là tình cảm trong đó có phần gượng gạo một chiều, thiếu sức thuyết phục, nếu đặt cạnh bài Tâm Sự Thủ đô này.
Chân dung nhà thơ Hữu Loan. Tranh Lê Quân
Có thể xem Tâm sự Thủ đô như một trường ca, vì bài này khá dài, gồm trên 200 câu thơ. Kết cấu của nó giống một trường ca thu nhỏ. Dòng cảm xúc trở đi trở lại với những phác họa cảnh sống người Hà Nội thời đầu kháng chiến, khi cuộc chiến giữa quân ta với quân địch trở nên quyết liệt.(“Khu Đồng Xuân/ lính trung đoàn thủ đô/ giết giặc đuổi quanh bàn thịt bò”). Nhiều người dân rời Thủ đô, tản cư về các vùng quê; rồi những đoàn quân rút đi, để lại một Hà Nội tạm bị chiếm; rồi có những người dân quay về thành phố “ở chung với giặc”, mỗi sáng mai phải “xót xa treo cờ giặc trước nhà”…
Nhưng trong Hà Nội xa hoa vẫn còn những người kháng chiến, khi “Giữa Hà Nội trưa yên lành/ Hồi còi rú thất thanh/ Kêu như người tắc họng/ Một xác Việt gian/ ngã tư nắng đọng”… Những lứa trẻ từ bỏ Thủ đô trốn ra đi về phía Việt Bắc; người trong thành khắc khoải đợi chờ… “Đến bao giờ / Việt Minh mới đánh vào Hà Nội?”
Theo ghi chú in ở cuối bài thì Tâm sự Thủ đô được Hữu Loan viết hồi những năm 1949-1950. Có lẽ vì vậy mà trong tâm sự người Hà Nội - cũng là trong trí tác giả - chưa thấy những ám ảnh của địa danh Điện Biên. Thơ chỉ mới nhắc tới những trận thắng Cao Bằng, Đông Khê, mơ ước những binh đoàn từ biên giới chuyển về trung du, kẹp vòng quanh ngoại vi thủ đô…, để một ngày nào đó, dân Hà Nội sẽ được thấy “ngày thủ đô chiến thắng”…
Nhân nhớ về ngày toàn quốc kháng chiến (19/12/1946), xin giới thiệu lại bài thơ Tâm sự Thủ đô với bạn văn và bạn đọc, nhất là những ai yêu thơ Hữu Loan.
Bài thơ “Tự sự Thủ đô” của Hữu Loan đăng trên báo Trăm Hoa, 16/12/1956
TÂM SỰ THỦ ĐÔ
Trên những chuyến xe bò Đi về Kim Liên Đi về Chèm, Vẽ … Những người Thủ đô tản cư Đoàn xe đi Chở nặng tâm tư Một góc nhà Một hè phố Mắt em biếc một chiều xưa Quán Thánh, Cổ Ngư, Bạch Mai Bóng liễu, tháp rùa Một thằng bạn một thằng con ở lại
Khấp khểnh xe đi Vấp vào đêm tối
Thủ đô Ngày mùa thu Cờ bốc lửa phố dài Cờ bốc lửa công trường Nhà hát Lớn
Thủ đô Ngày Thủ đô chào đón Đoàn giải phóng quân về Qua cầu Long Biên Sông bóng người đi Vai cao rộng Mang núi rừng Việt Bắc Ai nhìn Thủ đô Lau thầm nước mắt - Quốc ca mình Người lính Việt đầu tiên Rừng xanh thượng du Lúa vàng bình nguyên Giữa phố Thủ đô chào nhau - Đồng chí! Có người làng đi Trong đoàn lính trẻ…
Thủ đô Quân lệnh đêm Chuyền qua tường nhà Lựu đạn đen ngòm trong nắm tay Rình sau mái ngói Nắng lóa tường vôi Chữ cào xương nhức nhối “Thanh niên sống chết với Thủ đô”
Đoàn xe đi Về đường Kim Liên Về đường Chèm, Vẽ Việt Bắc âm u Đường dài Thanh Nghệ
Đoàn xe đi Sắt rít đường khuya Giặc khởi hấn rồi ! Trong Hà Nội Một thằng bạn Một thằng con ở lại
Và bắt đầu Những ngày đêm thủ đô ghê rợn Khu Đồng Xuân Lính trung đoàn Thủ đô Giết giặc, đuổi quanh bàn thịt bò Giết giặc Đạn là từ nóc chợ Hai thằng với súng bom Uất hận đương đầu…
Bỗng một đêm Thủ đô Có đoàn quân quyết tử Cắt máu tay ăn thề Ngõ vắng Thủ đô Những đơn vị rút đi Góc phố Thủ đô Bóng những người đứng lại.
Lửa cháy Thủ đô Chân trời hấp hối Xác thằng bạn Xác thằng con Trên hè phố Thủ đô
Đường tản cư khuya Lửa tóe sắt bánh xe bò Xa cửa ô rồi Trông về Kim Liên Trông về Chèm, Vẽ … Bóng hoàng hôn lên Liệm tròn huyết thệ Người quyết tử quân cuối cùng
Những người dân Thủ đô Phải về với giặc ở chung Phải đốt cờ đỏ sao vàng Thức đêm may cờ ba sắc Và những sáng mai Tay xót xa Treo cờ giặc trước nhà
Ai về nội thành Thấy Hà Nội xa hoa Nhưng Hà Nội Giặc xây thêm ngục tù Xe phòng Nhì Chở từ ngoại ô Từng đoàn người xiềng tay Về qua phố tối Ngồi thức đêm Hà Nội Nhìn ra miền tự do - Có thằng con Theo chính phủ Cụ Hồ !
Ai về nội thành Thấy Hà Nội xa hoa Hà Nội hơn Hà Nội trước Nhưng Hà Nội Thủ đô trụy lạc Hà Nội cũ lầm than Ngã Tư Sở Khâm Thiên Đèn khuya chảy vàng Những tiệm hút Những hộp đêm Mọc theo tiếng gõ giày đinh Của đoàn Tây mũ đỏ Tiếng xe tăng viễn chinh Chiều đi bụi phố Và lần theo Bóng đèn dâm ô Lũ lượt kéo nhau về Thủ đô Từng đoàn thiêu thân Sợ Ánh sáng và gió lành Tôi thành thép Cánh tay người kháng chiến
Đêm Thủ đô rét đến Trong chăn bông Nghe lạnh chiến khu về Cơm gia đình đũa bát nhớ người đi
Nhưng sáng mai Thủ đô Từng đoàn phi cơ giặc Chở tang tóc đầy trong thân sắt Ra những miền quê xanh Tiếng bom dội về Chuyển Hà Nội mông mênh Tim người Thủ đô Rung lên như đất chuyển
Những người thủ đô tản cư Những đồng bào kháng chiến Từ những vùng tự do Có người vào Thủ đô Nhìn chừng thư trôi trên dòng sông Chào thằng bạn chiến khu Mà phục tấm lòng
Những đêm Thủ đô Mắt em biếc não nùng Những giấc ngủ tơ nhung Chập chờn về ác mộng - Ai hát thì thào Đêm Thủ đô cửa đóng Bài ca của Thủ đô mùa thu Bài trường ca của những người Chiến thắng sông Lô?
Người lính gác viễn chinh Đêm nghe căm thù Về năm đầu cửa ô Quát thành tiếng súng Và giữa Hà Nội trưa yên lành Hồi còi rú thất thanh Kêu như người tắc họng Một xác Việt gian ngã tư nắng đọng
Những em mùa thu Đi trong đoàn thiếu nhi Lớn thành thanh niên Bỏ nhà ra đi Hỏi thăm đường chiến khu Việt Bắc Đời nội thành xa hoa nặng nề từng thời khắc Những người ngày xưa Chưa thù Việt Minh Đã bắt đầu đợi chờ - Đến bao giờ Biết đến bao giờ Cho đêm sáng xa hoa Vỡ Rơi Thành bóng tối Xuống xác người máu me ngổn ngang gạch ngói ? - Đến bao giờ Việt Minh mới đánh vào Hà Nội ?
Những người Bắt sống Lơ-pa và Sác-tông Những chiến sĩ Cao Bằng Đông Khê Những binh đoàn biên giới chuyển về trung du Như đi từng dãy núi Kẹp vòng quanh ngoại vi Thủ đô
Em gái Hà Nội tản cư đẹp trong màu áo vải Rồi sẽ còn những ai Trong số người ở lại ? Ngày Thủ đô chiến thắng tưng bừng Em về Thủ đô chân - phố cũ - ngập ngừng
1949-50 HỮU LOAN Nguồn: Trăm Hoa, Hà Nội, s. 8 (16.12.1956), tr. 3, 8.
Tối 14/4, tại Trung tâm Hội nghị quốc tế, Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm và Chủ tịch nước Lương Cường đã chủ trì chiêu đãi trọng thể chào mừng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Trung Quốc đang thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 14-15/4/2025.
Tối 14/4, đội tuyển U17 Triều Tiên thể hiện sức mạnh vượt trội khi đánh bại U17 Indonesia với tỷ số đậm 6-0 trong trận tứ kết giải U17 châu Á 2025, qua đó giành quyền vào bán kết một cách thuyết phục.
Trên sân khấu Dạ hội cựu sinh viên Thủ đô 2025 vừa diễn ra, nhiều khán giả đã nhận ra Băng Giang – Hoa hậu Hữu nghị Việt – Trung năm 1999 – trong phần trình diễn BST áo dài "Hoàng kim" của NTK Anh Thư.
Các đơn vị nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức chuỗi chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Vào thứ Tư, Robert Lewandowski, Raphinha và Lamine Yamal đã trình diễn một màn tấn công đỉnh cao khi tỏa sáng trong chiến thắng 4-0 của Barcelona trước Borussia Dortmund. Kỹ năng, tốc độ và sự sắc bén của họ khiến người ta liên tưởng đến những bộ ba xuất sắc nhất từng xuất hiện trong bóng đá châu Âu thời hiện đại.
Chiều 14/4/2025, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm hội đàm với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam.
Mới đây, Trần Thị Duyên – hot girl bóng đá đến từ Hà Nam – đã khiến cộng đồng mạng "dậy sóng" với loạt ảnh bikini quyến rũ được chụp tại bãi biển, bên cạnh tri kỉ lâu năm Bích Thùy.
Ngày 14/4, Văn phòng UBND thành phố Hà Nội cho biết, thành phố vừa ban hành Quyết định số 2001/QĐ-UBND công bố tình huống khẩn cấp do sạt lở tại sông Đuống tại tổ 38, phường Ngọc Thụy, quận Long Biên.
Ngày 14/4/2025, thay mặt Bộ Chính trị, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú ký ban hành Kết luận 150-KL/TW (Kết luận 150) của Bộ Chính trị hướng dẫn xây dựng phương án nhân sự cấp uỷ cấp tỉnh thuộc diện hợp nhất, sáp nhập và cấp xã thành lập mới.
Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy tàn tích của một nhà hát cổ đại quy mô lớn, bị chôn vùi dưới một cánh đồng ô liu trên đảo Lefkada, phía Tây Hy Lạp, sau gần một thế kỷ tìm kiếm - theo Heritage Daily.
Việc thiết lập cầu nối hàng không hiệu quả giữa Việt Nam và các đô thị trọng điểm Trung Á, điển hình như Astana (Kazakhstan), đang là mong đợi của đông đảo du khách lẫn giới doanh nhân, người lao động Việt Nam muốn khám phá hoặc làm việc tại khu vực này.
Real Madrid lại đón thêm tin xấu khi Jude Bellingham và Antonio Rudiger bị cho là đã xảy ra va chạm căng thẳng trong buổi tập, chỉ vài ngày trước trận lượt về tứ kết Champions League với Arsenal.
G-Dragon, ngôi sao K-pop đình đám, đã chia sẻ tầm nhìn đầy cảm hứng trong bài giảng đầu tiên với tư cách giáo sư thỉnh giảng tại Viện Khoa học và Công nghệ Tiên tiến Hàn Quốc (KAIST), trong khuôn khổ sự kiện Innovate Korea 2025 diễn ra mới đây.
Với việc ký hợp đồng mới 2 năm tại Anfield, Mohamed Salah đang tiếp tục hành trình viết lại lịch sử bóng đá Anh bằng tài năng, sự bền bỉ và khát vọng không ngừng.
Vừa qua, dàn mỹ nhân Việt đình đám gây chú ý truyền thông khi đảm nhận vai trò Ban giám khảo ở sự kiện sơ khảo Sơ khảo Toàn quốc Miss Cosmo Vietnam 2025 với chủ đề “Shoot For The Moon - Săn Trăng”.
Chuẩn bị cho mùa du lịch biển 2025, tại các khu, điểm du lịch trên địa bàn Hà Tĩnh, công tác chỉnh trang, làm sạch môi trường, cải tạo cơ sở vật chất, chuẩn bị nguồn thực phẩm… đang được các địa phương, nhà hàng, chủ cơ sở lưu trú đặt lên hàng đầu để phục vụ người dân và du khách.
Liên quan đến video clip về vụ việc trẻ nhỏ bị bạo hành khi học tại Nhóm trẻ tư thục Con Cưng ở thôn Phước Chánh, xã Quế Mỹ, huyện Quế Sơn (tỉnh Quảng Nam) đang gây ồn ào trên các trang mạng xã hội và trong nhân dân tỉnh Quảng Nam vài ngày qua, ngày 14/4, phóng viên TTXVN tại Quảng Nam đã đến nhà chị T.T.T, phụ huynh cháu N.P.Đ.K, nạn nhân bị bạo hành trong đoạn video clip trên để tìm hiểu thông tin.
Ngày 14/4, cựu Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã phủ nhận cáo buộc nổi loạn, trong phiên khai mạc phiên tòa hình sự xét xử về việc ông ban bố thiết quân luật hồi tháng 12/2024.