Họa sĩ Nguyễn Dương Đính: Vẽ tranh nude như ghi lại 'nhật ký cuộc đời'

(Thethaovanhoa.vn) - Nguyễn Dương Đính là một họa sĩ chuyên nghiệp có tuổi đời hoạt động nghệ thuật gần 40 năm, đã và đang góp mặt trong hàng chục triển lãm lớn nhỏ. Tuy chưa phải cái tên quá nổi tiếng trong lĩnh vực hội họa Việt Nam, nhưng bằng cá tính sáng tạo truyền tải tự nhiên, mỗi bức tranh nude của ông đều dễ dàng khơi gợi rất nhiều cung bậc cảm xúc trong lòng người xem.

Triển lãm 'Nét và Hình' của hoạ sĩ Nguyễn Dương Đính

“Nét và Hình” là triển lãm cá nhân đầu tiên sau nhiều năm hoạt động nghệ thuật của Nguyễn Dương Đính.

Là người họa sĩ luôn coi hội họa là sự sống, luôn luôn gắn mình với dòng chảy cuộc sống, Nguyễn Dương Đính dành tình cảm và nét vẽ của mình cho vạn vật xoay vần xung quanh. Thế nhưng, tranh nude vẫn là bộ phận lớn trong tất cả các sáng tác của ông. Những bức tranh được tạo nên chỉ bằng “nét và hình” giản đơn nhưng ẩn chứa những tình cảm vô cùng xúc động.

Trái tim nghệ thuật tôn trọng sự tự nhiên

Nhiều họa sĩ vẽ tranh nude khá cầu kỳ, nào là phải có đủ yếu tố bao gồm mẫu, chất liệu rồi cả sự sắp đặt đạo cụ, không gian và tư thế, xúc cảm... Nguyễn Dương Đính thì khác, khi được hỏi về cảm hứng nghệ thuật, ông không ngần ngại chia sẻ: “Tôi vẽ tranh tuân theo tự nhiên, theo tuần hoàn, không đặt ra mục đích, không gò bó phương pháp. Mỗi lần vẽ, tôi hoàn toàn không có kế hoạch hay định hình trước mình sẽ vẽ như thế nào cả. Cứ gặp hoàn cảnh, theo điều kiện có được trong hoàn cảnh ấy mà làm. Ví dụ như khi tình cờ đi trên đường, thấy cái mình muốn vẽ thì đi mua giấy, mang bút rồi thì thôi mà nhỡ có hôm không mang thì đi mua bút rồi vẽ...

Mẫu tranh nude của ông có cả người Việt Nam, người nước ngoài, có cá nhân, có cặp đôi. Họ không phải người ông chủ động yêu cầu, cũng chẳng phải người tự tìm đến. Ông kể rằng: “Tôi theo dõi các nhóm vẽ, hôm nào họ báo có mẫu vẽ thì tôi đến đó, bất kể không gian nào, chật cũng được mà rộng cũng được, thấy dáng người ta ngồi như thế nào thì mình vẽ như thế, hoàn toàn không có sự can thiệp việc bày đặt mẫu nào. Trong lúc vẽ, tôi không đặt cái gì trong đầu cả, để đầu óc trống không, thế rồi cứ vẽ theo cảm xúc khi ấy chứ không cài sẵn cái gì cả”.

Ông bày tỏ quan điểm: “Tôi tôn trọng tính tự nhiên. Mỗi bức tranh của tôi có 3 yếu tố chính: Tôi - họa sĩ, mẫu và hoàn cảnh, tất nhiên còn phụ thuộc vào tâm trạng lúc ấy của mình. Túi bút thì tôi thường mang theo bên mình để sẵn sàng sáng tạo tác phẩm. Hôm nào không mang bút thì vẫn vẽ thôi, ở đó có gì thì dùng, vẽ bút của người ta cũng được”.

Bởi vì tôn trọng và thuận theo tự nhiên nên tranh của ông luôn toát lên hơi thở nhẹ nhàng, gần gũi. Hoàn cảnh tự nhiên, cảm xúc tự nhiên và chất liệu, đường nét tái hiện cũng cực kỳ tự nhiên. Có bức tranh ông vẽ bằng chì, có bức tranh lại vẽ bằng mực, than, phấn màu, sáp màu, hoặc màu nước, khổ giấy lớn nhỏ từ A4 đến A0 không hề cố định. Bức vẽ này đường nét nhanh, mạnh, dứt khoát, bức vẽ khác lại mềm mại, dịu dàng.

Có lẽ đây chính là lý do mà hàng chục bức tranh nude khác nhau trưng bày trong triển lãm Nét và hình diễn ra hồi tháng 4/2021 tại Trung tâm Giám định và Triển lãm tác phẩm Mỹ thuật Nhiếp ảnh (Hà Nội) lại có sự khác biệt đến vậy. Tuy vẫn chứa đựng cốt lõi toát ra từ cái tâm và cái tài của Nguyễn Dương Đính, nhưng chẳng bức nào giống bức nào.

Con người giản dị, nghiêm túc và chân thành

Triển lãm Nét và hình là triển lãm cá nhân đầu tiên trong sự nghiệp của Nguyễn Dương Đính ở tuổi 64 - cái tuổi nhiều họa sĩ đã công thành danh toại, “lui về ở ẩn”. Còn nhớ, vào buổi khai mạc triển lãm, ông không hề giải thích hay bày tỏ bất cứ điều gì về quan niệm nghệ thuật, về mục đích triển lãm mà chỉ lắng nghe đồng nghiệp của mình nói chuyện và gửi lời cảm ơn tất cả mọi người đã ghé qua.

Ông có mặt tại triển lãm gần như mọi lúc để đón tiếp mọi người ghé thăm. Cách nói chuyện của ông với mọi người đơn giản, mộc mạc thôi mà chân thành từ tận tâm, giống như cách ông đối xử với từng tác phẩm của mình.

Ông tâm sự: “Triển lãm này là triển lãm cá nhân tôi nhưng gọi ấp ủ thì thật sự không có. Thực tế nó cũng xuất phát từ việc họa sĩ trẻ Phạm Xuân Trung - một người rất yêu thích tranh của tôi, bạn ấy bảo tôi là anh làm đi, mọi thứ bạn ấy sẽ giúp đỡ. Rồi có cả bạn bè đôn đốc nữa. Nếu không có những yếu tố đó thì chưa chắc tôi đã làm triển lãm này, thời gian nó sẽ lạc trôi đi, có khi mãi về sau mới làm được... Thế nhưng mà tự nhiên thì mình vẫn cố gắng không phó mặc, cố gắng chuẩn bị cho nó một cách tốt nhất chứ không phải cứ có cái tự nhiên rồi mình để mặc thế...”.

Đây là sự nghiêm túc với công việc, là sự chân thành, tận tâm với tác phẩm của người họa sĩ làm nghệ thuật chân chính.

“Tranh gần giống như nhật ký cuộc đời tôi ấy, nó phản ánh được cảm xúc của tôi trong khoảnh khắc ấy, giai đoạn ấy, nó rất hay. Khi soạn tranh cho triển lãm, tôi cũng rất xúc động bởi khi nhìn lại câu chuyện vào thời điểm vẽ bức tranh ấy” - Nguyễn Dương Đính bồi hồi cười.

Thái độ nghiêm túc, chân thành ấy không chỉ làm xúc động những người đến xem tranh, làm xúc động chính trái tim ông mà còn lan tỏa sang cả những người luôn đồng hành, ủng hộ ông như cô con gái Nguyễn Phương Nhi. Chị bày tỏ qua lá thư gửi từ nơi xa nhân triển lãm của bố, rằng:

• Triển lãm 'Nét và Hình' của hoạ sĩ Nguyễn Dương Đính

• Triển lãm tranh nude – làm sao để khỏi bị “e dè”?

“Anh (cô thường gọi bố là “anh”) lúc nào cũng loanh quanh chuyện vẽ vời. Hồi bé, trong nhà chẳng mấy khi có chỗ chơi vì chạy đâu cũng thấy đồ vẽ của anh. Do vậy mà tôi đôi lần có cảm giác như anh yêu hội họa hơn cả tôi. Thời gian trôi, anh vẫn cứ tĩnh tại vẽ và chẳng ai có thể "xê dịch" nổi anh, khiến tôi ngưỡng mộ niềm đam mê mà anh dành cho công việc, một cách bền bỉ và nghiêm túc. Tôi đi học xa nhiều năm nay và mỗi khi nhớ anh tôi lại tự hỏi: Giờ này anh đang làm gì? Anh có còn yêu nghệ thuật hơn tôi không? Hay như họa sĩ Trần Huy Oánh và đồng nghiệp trong cùng nhóm Góp Dó của anh cũng khẳng định: Anh Đính là người cực kỳ nghiêm túc với công việc của mình”.

Giống như Nguyễn Dương Đính chia sẻ, các tác phẩm tranh nude của ông “đều xuất phát từ nhiều yếu tố tự nhiên. Trong quá trình vẽ mình cứ để đầu óc trống rỗng, nhưng mỗi bức tranh đều có sự tập trung cao độ, tập trung để giữ vững sự thả lỏng trong tâm trí rồi vẽ...”. Và vì vậy, tranh là tác phẩm của ông tuy vẽ mẫu nhưng vẫn lộ ra hình hài, cảm xúc của ông trong khoảnh khắc đó, không gian đó.

Mỗi người xem tranh sẽ có cách nhìn, cách cảm riêng, song mang theo giá trị đáng quý như vậy, chúng ta hẳn sẽ cảm nhận được đầy đủ và chân thành hơn vẻ đẹp cảm động từ những bức tranh được sáng tạo chỉ bằng Nét và hình tưởng như dang dở mà trọn vẹn vô cùng...

Đỗ Thắm