Họa sĩ khiếm thính Dương Linh Đan: Một thế giới đang chuyển mình "Qua ô cửa"

Không giới hạn trong bất kỳ chất liệu nào, từ sơn mài truyền thống đến bột màu, acrylic hay sơn dầu, mỗi tác phẩm của Dương Linh Đan đều là một mảnh ghép giàu cảm xúc. Mới đây, nữ nghệ sĩ đã được vinh danh tại cuộc thi "Thế giới quanh tôi" của Pan Pacific Hà Nội Art Award 2025 - giải thưởng nghệ thuật dành cho các nghệ sĩ trẻ và nghệ sĩ khuyết tật tại Hà Nội. Không xem khiếm thính là rào cản, cô đã dùng ngôn ngữ hội họa để bày tỏ cảm xúc và thế giới quan độc đáo của mình.

Vào tối ngày 17 tháng 4 năm 2025, Dương Linh Đan đã giành giải Nhì cuộc thi vẽ tranh "Thế giới quanh tôi" (What a Wonderful World) trong khuôn khổ Giải thưởng Nghệ thuật Pan Pacific Hà Nội 2025. Cuộc thi do khách sạn Pan Pacific Hà Nội phối hợp cùng Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam tổ chức, nhằm tôn vinh tài năng nghệ thuật trẻ và nghệ sĩ khuyết tật.

Tham gia cuộc thi với tác phẩm "Qua ô cửa" (chất liệu Acrylic), Dương Linh Đan gây ấn tượng khi kể câu chuyện về sự đa chiều trong cách nhìn nhận thế giới, nơi các kiến trúc cổ kính và hiện đại đan xen, tạo nên một bức tranh đa sắc của thời gian và không gian.

"Qua khung hình mạng xã hội - biểu tượng của thời đại mới - qua góc nhìn riêng của tôi: một thế giới đang chuyển mình, nơi cái cũ không hoàn toàn bị thay thế mà hòa quyện cùng cái mới để tạo nên những tầng ý nghĩa khác nhau. Ánh bình minh rực rỡ trên nền trời như một lời khẳng định về sự sống động và tiếp nối giữa các thế hệ kiến trúc" - chị chia sẻ.

Ban giám khảo, gồm các chuyên gia từ Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội, Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội và hội đồng nghệ thuật từ Singapore, đánh giá cao ý tưởng của Dương Linh Đan. Tác phẩm không chỉ đẹp về mặt thị giác mà còn sâu sắc về nội dung, phản ánh đúng tinh thần của cuộc thi.

Giải thưởng Nghệ thuật Pan Pacific Hà Nội được tổ chức thường niên nhằm tạo sân chơi cho các nghệ sĩ trẻ thể hiện tài năng và đóng góp cho cộng đồng thông qua nghệ thuật. Năm nay, cuộc thi khuyến khích sáng tạo với các chủ đề như Thiên nhiên, Môi trường, Xã hội, Thách thức toàn cầu và Xây dựng cộng đồng.

Giữ gìn bản sắc, bước cùng thời đại

Sinh sống và làm việc tại Hà Nội, Dương Linh Đan tốt nghiệp Khoa Hội họa, chuyên ngành Sơn mài, tại Đại học Mỹ thuật Việt Nam với số điểm cao nhất khóa. Cô cũng là một trong hai sinh viên đầu tiên được tuyển chọn vào lớp Sơn mài tài năng, khoá đầu tiên của trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam.

Lựa chọn theo đuổi ngành học khó là sơn mài, Dương Linh Đan chia sẻ cô muốn thách thức giới hạn của bản thân, đồng thời tìm kiếm một bản sắc riêng từ nghệ thuật truyền thống. Với cô, sơn mài không chỉ là kỹ thuật mà còn là một hành trình khám phá chiều sâu văn hóa Việt Nam.

Sơn ta - linh hồn của tranh sơn mài truyền thống - cũng là đề tài mà Dương Linh Đan trăn trở. Cô cho rằng việc sử dụng sơn công nghiệp không phải là sự từ bỏ giá trị truyền thống, mà là cách mở rộng bảng màu và hình thức thể hiện trong thời đại mới. Tuy nhiên, ranh giới giữa nghệ thuật thực thụ và sản phẩm mỹ nghệ thương mại vẫn cần được giữ vững.

"Tranh sơn mài truyền thống mang một câu chuyện riêng, cảm xúc và tư tưởng của tác giả mà sản phẩm mỹ nghệ không thể có được", Dương Linh Đan nói.

Chính vì thế, cô luôn cố gắng kết hợp hài hòa giữa sơn ta và vật liệu hiện đại như sơn công nghiệp, xà cừ, vỏ trứng, vàng… để tạo nên những tác phẩm mang bản sắc riêng mà vẫn không xa rời dòng chảy của thời đại.

Khi sức sáng tạo vượt mọi giới hạn

Không chỉ giới hạn ở sơn mài, Dương Linh Đan còn sáng tác các tác phẩm sơn dầu, bột màu cùng những chất liệu khác. Đặc biệt, tác phẩm "Giao duyên" đánh dấu một bước đột phá trong hành trình sáng tạo của cô. Tác phẩm từng được trưng bày tại Singapore vào tháng 4 năm 2024.

"Giao duyên" được tạo nên từ những miếng vải vụn, chất liệu tưởng chừng như không có giá trị, nhưng qua bàn tay tài hoa của nữ họa sĩ sinh năm 1999, nó trở thành một tác phẩm nghệ thuật giàu ý nghĩa. "Nguồn cảm hứng của tác phẩm đến từ vẻ đẹp của tà áo dài Việt Nam, đặc biệt là trang phục của các liền anh liền chị quan họ Bắc Ninh" - Dương Linh Đan chia sẻ. Bên cạnh giá trị thẩm mỹ, việc sử dụng vải vụn để tạo tác phẩm cũng thể hiện ý thức bảo vệ môi trường, hưởng ứng xu hướng sáng tạo bền vững - một hướng đi mà Dương Linh Đan và nhiều nghệ sĩ đương đại đang quan tâm.

Tuy không sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, nhưng Dương Linh Đan đã thể hiện khả năng hội họa ngay từ nhỏ. Mẹ cô chia sẻ "Linh Đan thích vẽ từ khi mới 2 tuổi. 2, 3 tuổi đã có những bức tranh rất tốt". Tuy nhiên, sau đó gia đình phát hiện cô có dấu hiệu nghe kém. Khi đi kiểm tra thính lực vào khoảng 4 tuổi, Dương Linh Đan được chẩn đoán bị khiếm thính. Dẫu vậy, cô vẫn quyết tâm theo đuổi con đường nghệ thuật.

Cơ duyên đưa Dương Linh Đan đến với con đường nghệ thuật chuyên nghiệp bắt đầu từ khi cô theo học tại Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội, nơi có khoa Mỹ thuật. Từ lớp 10, cô chính thức bước chân vào hành trình học tập bài bản về hội họa. Sau khi tốt nghiệp, cô tiếp tục theo học tại Đại học Mỹ thuật Việt Nam, chuyên ngành Sơn mài.

Là một họa sĩ khiếm thính, Dương Linh Đan chưa bao giờ coi đó là rào cản. Thay vì bị giới hạn bởi bất kỳ khó khăn nào, cô biến mọi thử thách thành động lực để không ngừng sáng tạo và phát triển.

Bằng tài năng, nỗ lực và tinh thần không ngừng vươn lên, Linh Đan đang dần khẳng định vị trí của mình trong giới mỹ thuật và truyền cảm hứng mạnh mẽ cho những ai yêu nghệ thuật. Cô đang ấp ủ dự định tổ chức triển lãm cá nhân trước năm 30 tuổi.

Công chúng yêu nghệ thuật hãy chờ đợi triển lãm sắp tới của Dương Linh Đan để cùng "chạm" vào những tác phẩm được tạo nên bằng sự đam mê và nỗ lực không ngừng của một nghệ sĩ trẻ đầy triển vọng.