Sự sụp đổ của "triều đại" Silvio Berlusconi

(TT&VH) - Nhiều tờ báo Italia hôm 27/10 đã "hoan hỉ" loan tin cựu Thủ tướng Silvio Berlusconi bị tuyên phạt tù vì tội trốn thuế, một sự kiện được xem là đặt dấu chấm hết cho một thời đại mà Berlusconi phủ chiếc bóng khổng lồ của mình lên khắp đất nước hình chiếc ủng.

"Các phép lạ và chứng cứ ngoại phạm đã hết sạch. Một thế hệ của người Italia sinh sau năm 1975 sẽ lần đầu tiên có cơ hội tham gia vào cuộc bỏ phiếu mới diễn ra vào mùa Xuân tới đây, và nó sẽ không phải là cuộc thăm dò về việc chống hay ủng hộ Berlusconi nữa" - tờ La Stampa viết.

Hết sạch phép lạ

Quả thực như vậy, từng đối mặt với nguy cơ ra tòa tới 4 lần kể từ năm 1990, cho nhiều tội danh khác nhau từ tham nhũng tới sai phạm trong hoạt động kế toán, cuối cùng Berlusconi luôn chiến thắng.

Tất cả các cuộc điều tra nhằm vào ông đã bị đình chỉ bởi các đạo luật miễn trừ truy tố, bị tòa cấp trên đảo ngược phán quyết hoặc bị hủy bỏ.

Nhưng lần này chuyện đã khác, bởi lần đầu tiên Berlusconi bị tuyên có tội. Hôm 26/10, tòa án thành phố Milan cũng đã kết án Berlusconi 4 năm tù giam vì tội gian lận thuế liên quan đến Tập đoàn truyền thông Mediaset mà ông là người sáng lập, đồng thời cấm ông đảm đương các chức vụ công trong thời hạn 3 năm.

Phán quyết của tòa Milan đã khiến Berlusconi mất đi danh hiệu “bất khả xâm phạm” và đánh dấu chấm hết cho ảnh hưởng to lớn của ông tại Italia

Tòa cũng yêu cầu Berlusconi và 10 đồng bị cáo phải nộp 10 triệu Euro (13 triệu USD) cho cơ quan thuế của Italia.

Berlusconi bị buộc tội tự nâng giá bản quyền phân phối phim ảnh một cách trái phép. Thủ đoạn của Berlusconi là điều khiển các công ty do ông kiểm soát đặt ở nước ngoài mua bản quyền rồi thổi giá cao và bán lại bản quyền cho Mediaset.

Sự "mua rẻ bán đắt" này, thực tế chỉ là màn rút tiền từ túi phải bỏ vào túi trái của ông Berlusconi, nhưng đã mở ra cơ hội giúp Mediaset chỉ phải chịu thuế rất thấp ở Italia.

Chỉ riêng trong khoảng thời gian từ tháng 7/2002 đến tháng 11/2005, bằng thủ đoạn trên, Berlusconi và các cộng sự đã thu lợi bất chính tới 34 triệu USD. Ngoài ra, ban lãnh đạo Mediaset cũng bị buộc tội làm sai lệnh các số liệu tài chính để trốn thuế khoảng 8 triệu Euro trong khoảng thời gian này.

Cái tát vào hình ảnh "bất khả xâm phạm"

Sau khi lãnh án tù, bản án của ông Berlusconi đã được giảm xuống còn 1 năm nhờ một đạo luật ân xá năm 2006 do Chính phủ khi đó thông qua, nhằm giảm bớt sự quá tải của các nhà tù Italia.

Mặc dù vậy, các nhà quan sát tin rằng Berlusconi sẽ khó có khả năng phải ngồi tù, bởi ở nước này, việc thi hành án tù chỉ diễn ra khi hoạt động kháng án, vốn kéo rất dài, đã kết thúc. Quá trình xét xử kéo dài cũng sẽ giúp Berlusconi có cơ hội được xóa án, nhờ quy định về giới hạn thời gian truy tố.

Người Italia ăn mừng khi biết tin ông Berlusconi bị kết án tù

"Bản án này là một hành động chính trị, không thể tin được và hoàn toàn quá quắt" - Berlusconi nói trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình ngay sau khi phiên tòa kết thúc. Luật sư của Berlusconi cũng tuyên bố ông sẽ kháng án chống lại quyết định của tòa. Ngoài phiên tòa này, Berlusconi còn đang đối diện với một phiên tòa khác, trong đó ông bị cáo buộc đã lên giường với một cô gái điếm tuổi vị thành niên và đã lạm quyền để can thiệp giúp đỡ, khi cô gái này bị bắt vì tội trộm cắp vặt.

Tuy nhiên phán quyết của tòa Milan đã giống như một cái tát thẳng vào hình ảnh "bất khả xâm phạm" của Berlusconi.  Tờ báo cánh tả Il Fatto Quotidiano, vốn đã phát động một cuộc chiến công khai với chính quyền của Berlusconi trong 3 nhiệm kỳ Thủ tướng của ông từ năm 1994 - 2011, thậm chí còn đánh giá rằng ông này "sinh ra đã có bản tính phạm pháp". Tờ báo nói rằng phán quyết của tòa "là bằng chứng cho thấy trong 9 năm qua, Italia nằm dưới sự lãnh đạo của một gã gian lận thuế".

Kết thúc một thời đại

Phán quyết của tòa cũng đánh dấu chấm hết cho sự nghiệp chính trị của Berlusconi, khi ông đang tìm cách hồi sinh cho các lực lượng chính trị ủng hộ mình.

Trong 18 năm hoạt động chính trị, Berlusconi đã cố gắng thu hút rất nhiều người Italia về bên ông và ông thành công một phần nhờ đã thắng lợi trong các phiên tòa xét xử mình. Berlusconi thường chỉ trích các công tố viên là những kẻ xây dựng cả chương trình gây hại cho ông và nhiều người dân xứ sở hình chiếc ủng tin lời ông nói.

Nhưng sau khi Berlusconi từ chức hồi năm 2011 vì bê bối, sự ủng hộ dành cho ông cũng như đảng Nhân dân tự do (PDL) của ông cũng giảm dần. Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy tỉ lệ ủng hộ của đảng tụt xuống chỉ còn 14%. Trong mấy tuần gần đây, đảng này còn vướng phải hàng loạt bê bối, như các nghị sĩ của đảng ở Lazio đã dùng tiền thuế dân để chi tiêu cá nhân, khiến tỉ lệ ủng hộ tụt càng nhanh hơn.

Phán quyết của tòa được đưa ra chỉ 1 ngày sau khi Berlusconi nói rằng ông sẽ không tham gia tranh cử Thủ tướng đại diện cho PDL vào năm tới. Ông giải thích rằng mình quyết định đứng sang một bên là "vì tình yêu với Italia". Song các nhà phân tích chỉ ra rằng sự tụt giảm tỉ lệ ủng hộ và việc PDL đang tan rã khiến ông chẳng còn sự lựa chọn nào. Phán quyết của tòa Milan, vốn cấm Berlusconi tham gia chính trị trong 3 năm, giống như một phát súng tiễn biệt cuối cùng, đánh dấu sự chấm hết của một thời kỳ ông từng thống trị cả Italia.

Tường Linh (Theo AFP)