Tư lệnh bị thủ tiêu, quân nổi dậy Libya lục đục

(TT&VH) - Quân nổi dậy ở Libya vừa cho biết tướng Abdel Fattah Younes, vị Tư lệnh quân đội của họ, đã bị ám sát. Cái chết của ông đã làm dấy lên những lo ngại về việc quân nổi dậy, vốn đang hợp sức lật đổ chính quyền, có thể quay súng bắn giết lẫn nhau.

Tướng Abdel Fattah Younes, vị chỉ huy quân đội của quân nổi dậy tại Libya, vừa bị ám sát một cách một cách bí ẩn.

Cái chết bí ẩn của nhà lãnh đạo

Lãnh đạo TNC, ông Mustafa Abdel Jalil, nói rằng Younes và 2 vệ sĩ đã bị bắn chết, trước khi ông có thể xuất hiện tại một tòa án của quân nổi dậy, để trả lời chất vấn liên quan tới một số vấn đề quân sự.  Hiện chưa rõ vụ tấn công diễn ra như thế nào và bí hiểm hơn là thi thể của các nạn nhân chưa được tìm thấy.

TNC cáo buộc các điệp viên trung thành với nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi là thủ phạm của vụ sát hại, với ý đồ gây chia rẽ bên trong lòng quân nổi dậy. "Tôi đề nghị các bạn không chú ý nhiều tới các tin đồn mà quân đội Gaddafi đang cố lan truyền trong hàng ngũ của chúng ta" - Jalil nói.

Nhưng lời giải thích này đã không được những người ủng hộ Younes chấp nhận. Họ tin rằng ông có thể đã bị tra tấn chết hoặc bị hành quyết bởi mệnh lệnh của các đối thủ khác trong giới lãnh đạo quân nổi dậy. Rất nhiều người trung thành với Younes, gồm hàng chục tay súng từ bộ tộc Obeidi của ông, đã vội vã từ bỏ vị trí chiến đấu của họ ở gần thị trấn dầu lửa Brega và đổ về thành phố Benghazi.

Họ nổ súng, vãi đạn vào một khách sạn tại Benghazi, nơi ông Jalil vừa tổ chức họp báo về cái chết của Younes. Rất may Jalil đã kịp rời khỏi tòa nhà trước đó trong an toàn. Đã có những lo ngại rằng trừ phi nỗi tức giận từ những người trung thành với Younes được xoa dịu, nếu không một cuộc nội chiến trong hàng ngũ quân nổi dậy sẽ nổ ra.

Mâu thuẫn giữa hai chỉ huy

Abdul Fatah Younes từng là tướng hai sao và là nhân vật số 2 dưới chính quyền của ông Gaddafi. Ông đã nắm các ghế Bộ trưởng Công an, Bộ trưởng Nội vụ và lãnh đạo lực lượng đặc nhiệm. Nhưng tới ngày 22/2 năm nay, ông đã đào tẩu sang phe chống đối.

“Tôi gia nhập lực lượng nổi dậy vào ngày thứ 2 kể từ khi các cuộc biểu tình diễn ra ở Benghazi và tôi tự hào về điều đó” - Younes nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ Al-Jaeezera hồi đầu năm nay.

Khi đứng trong hàng ngũ chống đối, Younes được giao trọng trách điều khiển quân đội. Nhưng thực tế ông chưa bao giờ giành được sự tin tưởng tuyệt đối của một bộ phận lớn những tay súng nổi dậy, bởi họ coi ông từng là một trong những tay chân tin cận của Gaddafi.

Nghi ngờ đã tăng lên sau khi con gái Aisha của ông Gaddafi tuyên bố hồi tháng 4 rằng quân nổi dậy vẫn đang bí mật đàm phán với chính phủ. Đầu tháng này, một quan chức cao cấp ở Tripoli tiếp tục cho tờ Daily Telegraph biết rằng tướng Younes là điểm liên lạc chính giữa quân chính phủ và quân nổi dậy.

Gần đây tướng Younes lại vướng vào một cuộc xung đột quyền lực với chỉ huy chiến trường Khalifa Hifter. Hifter là viên tướng rất được các chiến binh nổi dậy mến mộ bởi ông là người hùng trong cuộc chiến xâm lăng Chad theo mệnh lệnh của Gaddafi. Sau cuộc chiến, quan hệ của Hifter với Gaddafi xấu đi và ông đã tới sống lưu vong ở Mỹ trong 20 năm. Ông mới trở về nước khi nội chiến nổ ra và tự phong mình là chỉ huy chiến trường. Khi người ta tuyên bố Hifter bị tước quyền lãnh đạo hồi cuối tháng 3, nhiều cuộc ẩu đả trong phe nổi dậy đã diễn ra.

Bản thân tướng Hifter đã công khai xem Younes như một sĩ quan hậu cần và đã chỉ trích ông về việc nhiều lần để quân nổi dậy phải rút chạy một cách bẽ mặt tại các mặt trận như Brega và Ajdabiya hồi đầu năm nay. Younes, hiển nhiên đã nhìn nhận vấn đề theo hướng ngược lại. Sự mâu thuẫn giữa 2 nhân vật này gây rối loạn hoạt động của quân nổi dậy, do người ta thấy họ thường hủy bỏ lệnh của người kia và ngược lại.

Trước khi bị ám sát, Younes đã bị 4 thẩm phán của quân nổi dậy triệu tập để trả lời một số chất vấn liên quan tới lòng trung thành. Người ta nghi ngờ rằng Younes đã có các hoạt động hợp tác bí mật với phe của ông Gaddafi. Vì thế khả năng Younes bị chính "quân mình" thủ tiêu là không thể loại trừ.

Khả năng chia rẽ nội bộ

Giới phân tích đánh giá với việc tướng Younes giờ đã rời khỏi cuộc chơi, nhiều khả năng sự lãnh đạo của quân chống đối giờ đây sẽ tập trung vào một mối. Tuy nhiên do ông là nhân vật có nhiều ảnh hưởng nên cũng sẽ đặt ra rất nhiều thách thức cho TNC và các quan chức quân đội của quân nổi dậy.

Nếu vụ việc nhanh chóng được xử lý và hạn chế thiệt hại, cái chết của tướng Younes có thể chỉ là một chi tiết "lạc điệu" khi quân nổi dậy đang nỗ lực hạ bệ ông Gaddafi. Nhưng nếu không xử lý tốt và đặc biệt không xóa được cảm giác bực tức và thù nhận trong bộ phận những người trung thành với Younes, vấn đề sẽ trở nên nghiêm trọng, nguy cơ chia rẽ trong nội bộ quân nổi dậy sẽ xảy ra, thậm chí làm hỏng khả năng của họ trong việc tự giành chiến thắng tại cuộc chiến này.

Tường Linh