Chiến thuật trong bóng đá hiện đại: Những nhà cách mạng trên băng ghế huấn luyện

(Thethaovanhoa.vn) - Bất kể bạn theo môn thể thao nào, về cơ bản, có hai danh sách huấn luyện viên sáng tạo: Những người thúc đẩy trò chơi tiến lên và thắng lớn vì nó, và những người đã giúp hiện đại hóa môn thể thao này nhưng để lại những chiến thắng lớn cho những người khác.

Sanchez sẽ ngồi dự bị ở MU mùa sau và hưởng lương...500 nghìn bảng/tuần

MU. Tin tức bóng đá MU: Alexis Sanchez sẽ trở lại MU vào Hè năm nay và tiếp tục hưởng mức lương 500 nghìn bảng/tuần. Tuy nhiên HLV Solskjaer sẽ để Sanchez làm cầu thủ dự bị.

Thế mới nói, có những người đổi mới và chiến thắng lớn như Rinus Michels, Johan Cruyff, Arrigo Sacchi hay gần đây là Pep Guardiola và Jurgen Klopp thì cũng có những người đổi mới nhưng không thành công bằng.

Marcelo Bielsa

Sự nghiệp huấn luyện: 1990-nay

Các đội: Newell's Old Boys, Atlas, America, Velez Sarsfield, Espanyol, đội tuyển Argentina, đội tuyển Chile, Bilbao, Marseille, Lazio (trong hai ngày), Lille, Leeds.

Ý tưởng sáng tạo: Thu thập thông tin và quản lý vi mô.

Chơi cho Bielsa giống như nhận bằng tiến sĩ. Ông đòi hỏi, nóng nảy và ám ảnh. Ông sẽ làm bạn kiệt sức và giúp bạn trở thành một cầu thủ thông minh hơn, giỏi hơn nhiều. Ông tuyên bố có 29 sơ đồ riêng biệt và hãy nghĩ rằng liệu bạn có thể hiểu được tất cả hay không. Ông tin vào bóng đá tấn công có hệ thống, dù chơi với bất cứ sơ đồ nào, 4-1-4-1, 4-3-3, 3-3-3-1, … và ông tin rằng mọi đối thủ là một câu đố để giải đáp.

Bielsa dường như đã có ảnh hưởng đến gần như mọi HLV hiện đại, thành công, từ Guardiola (người đã nhiều lần gọi ông là HLV xuất sắc nhất thế giới), đến các á quân của Champions League, Mauricio Pochettino và Diego Simeone, cho đến cựu HLV của Barcelona (Tata Martino) và Real Madrid (Santiago Solari) hay các HLV ĐTQG như Eduardo Berizzo (Paraguay) và Jorge Sampaoli (cho đến gần đây, Argentina). Nói ngắn gọn, ông là một cuốn bách khoa toàn thư về chiến thuật.

Cách tiếp cận toàn diện của Bielsa đã mang lại kết quả. Ông đã giành huy chương vàng với Argentina tại Thế vận hội 2004, một vài danh hiệu Argentina với Newell’s Old Boys và Velez Sarsfield, và năm 2012, Bilbao của ông đã lọt vào chung kết Europa League và Copa del Rey. Và khi bóng đá bị dừng lại vào tháng 3, ông đã đưa Leeds vào vị trí giành quyền thăng hạng lên Premier League lần đầu tiên sau 16 năm.

Có điều, phong cách của Bielsa là mệt mỏi về tinh thần và thể chất, vì vậy, chẳng có gì ngạc nhiên nếu các đội bóng của ông thường kiệt sức khi về đích.

Zdenek Zeman

Sự nghiệp huấn luyện: 1974-2018

Các đội: Licata, Foggia (ba lần), Parma, Messina, Lazio, Roma (hai lần), Fenerbahce, Napoli, Salernitana, Avellino, Lecce (hai lần), Brescia, Red Star Belgrade, Pescara (hai lần), Cagliari (hai lần), Lugano.

Ý tưởng sáng tạo: Vũ khí hóa 4-3-3 để có tiềm năng tấn công tối đa.

Nay đây mai đó, Zeman đã liên tục di chuyển qua bốn thập kỷ huấn luyện của mình, và ông chỉ giành được 3 danh hiệu giải đấu cấp thấp, tất cả đều ở Italy: Chức vô địch giải hạng 3 với Licata năm 1985 và chiến thắng ở giải hạng 2 với Foggia năm 1991 và Pescara năm 2012.

Triết lý huấn luyện của Zeman xoay quanh thể lực, nỗ lực và góc độ. Tên của ông thường gắn liền với đội hình 4-3-3 đã trở nên phổ biến sau này. Ông sẽ triển khai hậu vệ cánh của mình lên cao để thường xuyên hỗ trợ cho 3 mũi tấn công; và ở giai đoạn đỉnh cao, hệ thống của ông đã tạo ra số bàn thắng chưa từng thấy ở Italy, một quốc gia vẫn được biết đến vào thời điểm đó theo phong cách phòng ngự Catenaccio.

Bằng chứng là Zeman đã có 11 mùa giải ở Serie A và các đội của ông đứng trong Top 3 ghi bàn tới 8 lần, nhưng đứng trong Top 5 đội cuối về số bàn thua tới 6 lần.

• Góc chiến thuật: Guardiola đã giúp Man City đánh bại Real thế nào?

Vì thế, hàng thủ kém cũng khiến ông nhiều lần phải trả giá, như chính ông thừa nhận tỉ số 0-0 thật nhàm chán, thà thua 4-5 còn tốt hơn. Hay nói cách khác, Zeman để lại phần "chiến thắng với hệ thống này" cho người khác.

Sam Allardyce

Sự nghiệp huấn luyện: 1991-2018

Các đội: Limerick, Blackpool, Notts County, Bolton, Newcastle, Blackburn, West Ham, Sunderland, đội tuyển quốc gia Anh, Crystal Palace, Everton

Ý tưởng sáng tạo: Những cầu thủ lớn tuổi cũng có thể áp dụng các nguồn thông tin mới

Là một hậu vệ cao lớn người Anh nay đây mai đó - hơn 20 năm chơi bóng, thời gian dài nhất của ông là ở các đội bóng hạng trung như Bolton, Millwall và Preston North End - Big Sam có thể là một người khá dễ dãi để gặp ở đâu đấy. Thế nhưng, tại Bolton, việc ông sẵn sàng áp dụng các kĩ thuật và nguồn thông tin mới, kết hợp với các kĩ năng quản lí con người đã tạo ra những kết quả bất ngờ. Nói một cách đơn giản, Allardyce tìm kiếm lợi thế ở bất cứ đâu ông có thể tìm thấy chúng.

Không giống như vô số cầu thủ đã trở thành HLV, ông không sợ thay đổi. Allardyce đã áp dụng liệu pháp áp lạnh trong huấn luyện, thử nghiệm các giới hạn của các khoản vay, cũng như phán quyết của Bosman trong chuyển nhượng. Khi một quy tắc được thay đổi, ông xem đó là một cơ hội và tại Bolton, ông đã giúp họ trở thành một trong những CLB đầu tiên chấp nhận hoàn toàn việc sử dụng phân tích trong phân tích.

Tuy vậy, Big Sam chẳng thành công đâu hơn ngoài Bolton và vì thế, sau những thất bại với các đội bóng khác, ông dễ dàng bị quên lãng.

Carlos Bilardo

Sự nghiệp huấn luyện: 1971-2004

Các đội: Estudiantes (bốn lần), Deportivo Cali, San Lorenzo, đội tuyển Colombia, đội tuyển Argentina, Sevilla, Boca Juniors, đội tuyển Guatemala, đội tuyển Libya

Ý tưởng sáng tạo: Phòng thủ ba người

Bilardo được coi là một trong những người cha của lối chơi "hàng thủ 3 người" đã rất thành công trong 40 năm qua mà đỉnh cao là đội tuyển Argentina ở World Cup 1986 khi họ giành chức vô địch với sơ đồ 3-5-2.

Nên nói thêm là trước thành công với lối chơi phòng ngự 3 người của Bilardo, tất cả luôn có suy nghĩa rằng, dù anh chơi với sơ đồ nào, anh luôn phải có 4 hậu vệ.

Thế nhưng, với hàng tiền vệ đông người và dẫn đầu bởi Diego Maradona, Argentina đã chơi tốt khi họ đánh bại Uruguay, Anh, Bỉ và Tây Đức để giành World Cup thứ hai trong 8 năm. 4 năm sau, họ vượt qua Brazil rồi đánh bại Nam Tư và Italy trên chấm 11m để lọt vào một trận chung kết khác trước khi thua CHLB Đức.

Có điều, Bilardo chỉ một lần vô địch Argentina năm 1982 với Estudiantes và World Cup với Argentina. Vấn đề là ông không linh hoạt trong sử dụng 3-5-2 và không phải lúc nào ông cũng có Maradona trong đội hình.

Ralf Rangnick

Sự nghiệp huấn luyện: 1983-nay

Các đội: Viktoria Backnang, VfB Stuttgart II, TSV Lippoldsweiler, SC Korb, Reutlingen 05, Ulm 1846, VfB Stuttgart, Hannover 96, Schalke 04 (hai lần), 1899 Hoffenheim, RB Leipzig (hai lần)

Ý tưởng sáng tạo: Phong cách bóng đá hiện đại của Đức, ít nhiều

Trong cuốn sách Mensch: Beyond the Cones, tác giả Jonathan Harding gọi Rangnick là "một trong những nhà sáng tạo vĩ đại - Steve Jobs của bóng đá Đức". Nhiều như bất cứ ai, Rangnick đã giúp tạo ra mọi thứ vừa giải trí vừa có sức lan tỏa về bóng đá Đức. Lấy ảnh hưởng rõ ràng từ các HLV như Zeman, Valeriy Lobanovskyi, Ernst Happel (người chiến thắng Cúp C1 cùng Feyenoord và Hamburg) và Arrigo Sacchi, ông đã xây dựng một đội hình trẻ xung quanh ý tưởng của mình và người cố vấn/cánh tay phải Helmut Gross như là trợ lí tại VfB Stuttgart vào đầu những năm 1990.

Sau này, ông đã ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều HLV trẻ xuất sắc hiện nay như: Thomas Tuchel của PSG, Ralph Hasenhuttl của Southampton, Roger Schmidt của PSV Eindhoven, Adi Hutter của Eintracht Frankfurt,… Thậm chí, ông và Klopp đều có tầm nhìn xa như nhau và giải thích tại sao Liverpool của Klopp đã có được rất nhiều cầu thủ của Rangnick và của Red Bull.

Tiếc là Rangnick đã không có một đội bóng phù hợp và thời điểm phù hợp để tỏa sáng.

Mạnh Hào